رتبه بندی دانشگاه های ایران در سطح جهان

دانشگاه صنعتی امیركبیر در سال 1958 افتتاح شد و به‌عنوان یكی از نقاط اصلی تحصیل در رشته مهندسی در ایران شناخته شد. این دانشگاه در رتبه بندی دانشگاه های ایران، دارای رتبه دوم الی پنجم بوده و در سطح جهانی نیز دارای رنکینگ 600-501 است. بودجه آن به‌عنوان‌ یک نهاد عمومی بیشتر توسط دولت تأمین می‌شود.

دانشگاه صنعتی امیرکبیر شامل چهار پردیس بوده و دارای حدود 14000 مترمربع فضای سبز است. پردیس اصلی در مرکز قدیمی و شلوغ تهران واقع شده است و سه مورد دیگر در شهرهای ماهشهر، گرمسار و بندر بندرعباس است. این دانشگاه دارای حدود 250 آزمایشگاه تحقیقاتی و آموزشی، همچنین یک استادیوم است و میزبان طیف وسیعی از دانشجویان رشته‌های ورزشی می‌تواند باشد.

برخی از زمینه‌های تخصصی امیرکبیر عبارت‌اند از رباتیک، تحقیقات پیشرفته مواد و فناوری نساجی، تحقیقات انرژی، حمل و نقل، انرژی‌های تجدید پذیر، اپتیک، فناوری نانو و تحقیقات محیطی. مسابقات و کنفرانس‌های منظم نیز بخشی از برنامه‌های این دانشگاه است. در کنار رشته‌های مهندسی و ریاضی، برنامه‌های MBA نیز در آن موجود است. داود میر باقری کارگردان فیلم و جلال آل احمد، از فارغ‌التحصیلان این دانشگاه هستند.

برنامه جامع اقدام مشترک 2015، همکاری فناوری و علمی بین محققان ایرانی و سازمان ملل را امکان پذیر کرد. این امر به دانشگاه صنعتی امیركبیر اجازه داده است تا در قالب تبادل دانشجو و استاد، کارگاه‌های آموزشی مشترک با دانشگاه‌های سراسر جهان ارتباط برقرار كند.

دانشگاه صنعتی شریف، تأسیس شده در سال 1966، یکی از بزرگ‌ترین دانشکده‌های مهندسی در ایران است. این دانشگاه در مطالعه رنک دانشگاه های ایران، دارای رتبه 2 الی 5 بوده و در سطح جهانی نیز دارای رتبه 501 الی 600 است. هنگام تأسیس، این دانشگاه فقط 54 عضو هیئت‌علمی و 412 دانشجو داشت ولی هم اکنون بیش از 10 هزار دانشجو دارد.

دانشگاه صنعتی شریف (SUT) که در تهران، پایتخت ایران واقع شده است، به افتخار دانشجوی سابق این دانشگاه، مجید شریف واقفی که در سال 1975 شهید شد نام‌گذاری گشت. این دانشگاه که در ایران به‌عنوان ‌یکی از معتبرترین مؤسسات آموزش عالی کشور شهرت دارد، تنها دوره‌های مهندسی را ارائه نداده بلکه طیف وسیعی از مدارک تحصیلات تکمیلی را در 15 گروه خود ارائه می‌دهد.

از جمله مدارک غیر مهندسی آن می‌توان به بخش فلسفه علوم، دانشکده مدیریت و اقتصاد و گروه زبان و زبانشناسی اشاره کرد. هر بخش آزمایشگاه‌ها، کتابخانه و کارگاه‌های خاص خود را دارد و دانشجویان می‌توانند دوره‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی را برای تکمیل مطالعات فنی خود انتخاب کنند.

پذیرش برای دانشجویان مقطع کارشناسی که مایل به تحصیل در دانشگاه صنعتی شریف هستند سخت است. فقط کسانی که 5 درصد نمره برتر کنکور سراسری ایران را که توسط وزارت فرهنگ و آموزش عالی کشور برگزار می‌شود را کسب می‌کنند می‌توانند وارد این دانشگاه شوند.

از جمله فارغ‌التحصیلان معروف SUT، علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران، پیانیست معروف، پیمان یزدانیان؛ علی دایی گل زن برتر تاریخ فوتبال بین‌المللی و الشن مرادی، استاد بزرگ شطرنج هستند.

دانشگاه تربیت مدرس (TMU) اولین و تنها مرکز تحصیلات تکمیلی جامع دولتی کشور در تهران است. مأموریت اصلی این دانشگاه تربیت کادر علمی و محققان برای دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در سراسر کشور است. این دانشگاه در رتبه بندی دانشگاه های ایران، دارای رتبه دوم الی پنجم بوده و در سطح جهانی نیز دارای رنکینگ 600-501 است. از زمان تأسیس در سال 1982، این دانشگاه در سطح ملی و بین‌المللی دستاوردهای زیادی در تعالی علمی و تحقیقات نوآورانه کسب کرده است. همچنین چندین ارتباط علمی با مؤسسات دانشگاهی و صنعتی برجسته داخلی و خارجی برقرار کرده است که شامل توافق‌نامه‌های تبادل دانشجو، انتشار کتاب و مجله و برگزاری نشست‌ها و کنفرانس‌های ملی و بین‌المللی است.

در رتبه بندی دانشگاه های ایران، دانشگاه علوم پزشکی تهران دارای رتبه 2 الی 5 است و در سطح جهانی نیز دارای رتبه 600-501 است. دانشگاه علوم پزشکی تهران (TUMS) که در سال 1851 با نام دارالفنون تأسیس شد، قدیمی‌ترین مرکز پزشکی در ایران است. این دانشگاه با بیش از 160 سال سابقه، به‌عنوان ‌یکی از معتبرترین دانشگاه‌های علوم پزشکی در منطقه شناخته می‌شود. این مجموعه جامعه‌ای از اعضای هیئت‌علمی، دانشجویان و کارکنان را گرد هم آورده است که هم آموزش می‌دهند و هم تحقیق می‌کنند و یکی از پیشگامان از ابتکارات خدمات عمومی در ایران هستند. این دانشگاه بر روی ایجاد روش‌های درمانی جدید برای مجموعه گسترده‌ای از موضوعات پزشکی مرتبط با سلامتی و رفاه جامعه متمرکز است. TUMS توسط سرویس‌های اعتبارسنجی برای کالج‌های بین‌المللی (ASIC) به‌عنوان دانشگاه برتر معتبر شده است. TUMS متشکل از 12 دانشکده، بیش از 80 مرکز تحقیقاتی، 15 محور علمی، 9 ایستگاه تحقیقاتی آموزشی و بهداشتی در 9 استان، پنج مرکز رشد فناوری، 16 بیمارستان با 7000 تخت فعال و 44 کتابخانه است و مدارک تخصصی کارشناسی و کارشناسی ارشد ارائه می‌دهد.

رتبه بندی دانشگاه های ایران را اگر در نظر بگیریم، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دارای رتبه 6 الی 7 بوده و در سطح جهانی نیز در رتبه‌بندی 800-701 قرار دارد. دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی (SBUMS) در سال 1961 با تأسیس دانشکده‌های پزشکی و دندانپزشکی آغاز به کار کرد. در سال 1986 وزارت بهداشت و دانشگاه ملی (دانشگاه ملی ایران) ادغام شدند و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به طور مستقل شروع به فعالیت کرد.

این دانشگاه در پایتخت ایران واقع شده است و یکی از سه دانشگاه پزشکی در تهران و دومین دانشگاه بزرگ پزشکی در ایران است که دارای 12500 دانشجو در رشته‌های علوم پزشکی و رشته‌های وابسته و 1410 کارمند آموزشی دانشگاهی است. این دانشگاه که بودجه آن از سوی دولت تأمین می‌شود، در شمال تهران و با منظره‌ای از کوه‌های البرز واقع شده است.

شهید بهشتی دارای پنج موسسه و 76 مرکز تحقیقاتی است که هفت مرکز با سازمان بهداشت جهانی (WHO) به‌عنوان مراکز همکاری WHO همکاری می‌کنند. این مناطق شامل بیماری‌های غدد درون‌ریز و متابولیسم، آموزش سل، بهداشت عمومی دندان، بهداشت چشم و جلوگیری از نابینایی، کنترل دخانیات، تغذیه و رشد آموزشی است.

پس از ادغام در سال 1988 بین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شهید بهشتی مسئولیت تأمین، نگهداری و ارتقا خدمات بهداشتی بیش از 5250000 تهرانی و شهرهای هم‌جوار در استان تهران شرقی و جنوبی را عهده‌دار شده است.

دانشگاه شیراز ایران‌ یکی از مشهورترین مؤسسات کشور در سطح بین‌المللی است و از نظر تحقیقاتی نیز پیشرو است. این دانشگاه در رتبه بندی دانشگاه های ایران، دارای رتبه ششم الی هفتم بوده و در سطح جهانی نیز دارای رنکینگ 701 الی 800 است.

این دانشگاه در سال 1946 به‌عنوان دانشکده پزشکی، موسسه عالی بهداشت تأسیس شد ولی پس از سقوط سلسله پهلوی، دانشگاه شیراز نام‌گذاری شد. این دانشگاه تنها موسسه آموزشی در ایران است که از سیستم آموزش عالی آمریکا الگو گرفته است. توسعه آن‌یک تلاش مشترک با دانشگاه پنسیلوانیا بود که امروز نیز بر شیراز تأثیر می‌گذارد. حدود 80 مقطع کارشناسی، 180 کارشناسی ارشد و 120 مقطع دکترا برای تحصیل در دانشگاه موجود است.

دانشگاه شیراز تلاش می‌کند تا پیشگام باشد و با معرفی آموزش الکترونیکی، ارتقا همکاری بین‌المللی و توسعه رشته‌های جدید دکترا، زمینه‌های جدیدی را در ایران گشود.

باغ گیاه‌شناسی ارم رو به انحطاط، نمونه‌ای خیره‌کننده از باغ‌های تزئینی ایرانی که قدمت آن به سال 1372 بازمی‌گردد، توسط این دانشگاه نگهداری می‌شود. این باغ و ساختمان‌های مجلل آن‌یکی از برترین مکان‌های گردشگری شیراز هستند.

شیراز دارای مجموعه‌ای جذاب از میراث کهن، از جمله مقبره‌های باستانی، مساجد و امامزاده‌ها است. این شهر همچنین با داشتن چندین کنیسه و همچنین دو کلیسای مسیحی با داشتن یکی از بزرگ‌ترین جمعیت‌های یهودی در ایران قابل توجه است.

در رتبه بندی دانشگاه های ایران، دانشگاه فردوسی مشهد دارای جایگاه 8 الی 9 بوده و در سطح جهانی نیز در رتبه‌بندی 900-801 قرار دارد. دانشگاه فردوسی مشهد (FUM) که در سال 1949 تأسیس شد، یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین دانشگاه‌ها در سراسر شرق ایران است و یکی از برجسته‌ترین دانشگاه‌های تحقیقاتی کشور است.

این دانشگاه دارای دانشکده‌های اصلی مختلفی از جمله: الهیات، علوم، دندانپزشکی، بینایی سنجی و آموزش است. طبق آماری که وزارت علوم منتشر کرده است، این دانشگاه به طور مداوم در میان برترین دانشگاه‌های ایران قرار دارد.

دانشگاه فردوسی مشهد 48 مجله علمی معتبر منتشر می‌کند که حوزه‌های مختلف علوم پایه و علوم انسانی را پوشش می‌دهد. برخی از نام‌های قابل توجه عبارت‌اند از: مجله تحقیقات سلول و مولکول (JCMR)، مجله سلامت و فعالیت بدنی ایران، مجله زیست سیستمی حیوانات ایران و مجله سیستم‌های الکتریکی ایران

این دانشگاه دانشجویان بین‌المللی را از آسیای میانه، افغانستان، ترکیه، لبنان، سوریه، تایلند، هند و چین جذب می‌کند. موسسه تحقیقات آب و هوا و خورشید (SARI) که در سال 2010 تأسیس شد، بر تحقیقات در زمینه انرژی‌های تجدید پذیر تمرکز دارد. این کشور به نقاط عطف بسیاری از جمله طراحی و ساخت توربین بادی 100 کیلوواتی دست یافته است.

این دانشگاه سالانه جشنواره‌هایی برگزار می‌کند که دانشجویان می‌توانند استعدادها و توانایی‌های خود را در دانشگاه ارائه دهند. به‌عنوان مثال، جشنواره غذاهای سنتی بر پخت غذاهای مربوط به یک فرهنگ خاص تمرکز دارد. جشنواره‌هایی که برگزار می‌کنند یکی از جذاب‌ترین رویدادهای گردهمایی دانشجویان در FUM است. FUM همچنین چند مسجد دارد که یکی از برجسته‌ترین آن‌ها دانشگاه‌ها مسجد امام رضا است که چند سال پیش ساخته شده است.

از فارغ‌التحصیلان برجسته می‌توان به عبدالهادی حایری، مورخ مشهور جهانی انقلاب مشروطه ایران در سال 1906 و محمدحسین پاپولی یزدی، از کارشناسان برجسته جغرافیای روستایی ایران اشاره کرد

دانشگاه تبریز در مرکز استان آذربایجان شرقی، شهر تبریز قرار دارد و یک موسسه آموزشی است که در سال 1947 به‌عنوان دومین دانشگاه ایران، پس از دانشگاه تهران تأسیس شد و امروزه یکی از معتبرترین دانشگاه‌های کشور است. این دانشگاه در رتبه بندی دانشگاه های ایران، دارای رتبه هشتم الی نهم بوده و در سطح جهانی نیز دارای رنکینگ 801 الی 900 است

این دانشگاه که در ابتدا دانشگاه آذر آبادگان نامیده می‌شد، فقط با سه دانشکده پزشکی، کشاورزی و آموزشی، نام فعلی خود را پس از انقلاب اسلامی 1979 گرفت. دانشگاه تبریز پردیس اصلی خود در تبریز و همچنین شامل سه پردیس اقماری دیگر، دانشکده فنی میانه، پردیس بین‌المللی ارس و دانشکده فنی مرند است که از نظر مساحت، دومین پردیس بزرگ ایران را تشکیل می‌دهند.

این دانشگاه به دلیل کارهای تحقیقاتی خود به‌عنوان‌ یک مرکز برتر برای شش رشته شناخته شده است که عبارت‌اند از: زیست‌شناسی، مکاترونیک، اصلاح نباتات، مواد مولکولی جدید و شیمی؛ فوتونیک و پلاسما. چندین مرکز تحقیقاتی در دانشگاه مستقر هستند، از جمله مرکز برتری در سیستم‌های مکاترونیک، مرکز فیزیک کاربردی و تحقیقات نجوم و مرکز بیوتکنولوژی گیاهان دارویی. پذیرش دانشجویان ایرانی از طریق کنکور سراسری است که توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (ایران) برگزار می‌شود و فقط به دانشجویانی که یک درصد برتر نتایج را کسب می‌کنند محدود می‌شود.

این دانشگاه با اجرای برنامه‌های مشترک با بسیاری از دانشگاه‌های جهان و همچنین عضویت در انجمن‌هایی مانند شورای دانشگاه‌های بین‌المللی و انجمن دانشگاه‌های قفقاز، در سطح بین‌المللی نقش فعالی دارد. در تاریخ 70 ساله خود، دانشگاه تبریز فارغ‌التحصیلان برجسته بسیاری را تحویل جامعه داده است، از جمله نویسنده و منتقد اجتماعی ایرانی صمد بهرنگی، نویسنده و نمایشنامه‌نویس غلامحسین ساعدی و پدر علم شیمی و پلیمر ایران، علی اکبر انتظامی.

دانشگاه علم و صنعت در رتبه بندی دانشگاه های ایران، دارای رتبه دهم الی دوازدهم بوده و در سطح جهانی نیز دارای رنکینگ 901 الی 1000 است. دانشگاه علم و صنعت ایران (IUST) به منظور آموزش مهندسان کشور در سال 1929 در تهران تأسیس شد و امروزه یکی از برجسته‌ترین دانشگاه‌های فنی کشور محسوب می‌شود.

این دانشگاه، در ابتدا موسسه فنی دولتی نامیده می‌شد، بعداً دانشکده هنر پیشرفته نامیده شد تا اینکه در سال 1972 به دانشکده علم و فناوری ایران ارتقا یافت. در سال 1978 وزارت علوم، وضعیت این دانشکده را به دانشگاهی کامل تغییر داد و IUST کنونی متولد شد.

این دانشگاه 13 دانشکده را در اختیار دارد که مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد را در رشته‌های مختلف مهندسی و همچنین ریاضیات و فیزیک ارائه می‌دهد. در سال 1995 IUST اولین مدرک دکترای ایران در مهندسی مواد، متالورژی و برنامه‌ریزی حمل و نقل ترافیک، اعطا کرد. همچنین 12 مرکز تحقیقاتی و 19 کتابخانه تخصصی و چهار پردیس ماهواره‌ای در سایر مناطق کشور وجود دارد.

محوطه ابن دانشگاه در منطقه نارمک در شمال شرقی تهران در 42 هکتار واقع شده است که شامل ساختمان‌های دانشگاهی و اداری، کتابخانه اصلی، سالن‌های اقامت، مساجد و امکانات ورزشی داخلی و خارجی است. این دانشگاه همچنین دارای یک استادیوم ورزشی 20000 نفره است.

فارغ‌التحصیلان بسیاری از وزرای دولت فعلی و سابق از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شده‌اند؛ اما مهم‌ترین آن‌ها محمود احمدی نژاد، ششمین رئیس‌جمهور ایران است که هم در دانشگاه تحصیل کرده و هم تدریس کرده است. احمدی نژاد قبل از ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و سپس دکترای مهندسی و برنامه‌ریزی حمل و نقل ترافیک، در سال 1976 در مقطع کارشناسی در رشته مهندسی عمران در IUST ثبت‌نام کرد و در سال 1989 به‌عنوان مدرس به دانشکده پیوست.

دانشگاه صنعتی اصفهان (IUT) یک دانشگاه دولتی تحت نظارت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. IUT یکی از بزرگ‌ترین دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی ایران در زمینه‌های علمی، مهندسی، کشاورزی و منابع طبیعی است. این دانشگاه در رتبه بندی دانشگاه های ایران، حائز رتبه دهم الی دوازدهم شده و در سطح جهانی نیز دارای رنکینگ 9000 الی 1000 است. IUT در سال 1974 تأسیس شد و فعالیت‌های دانشگاهی خود را در سال 1977 با حدود 800 دانشجو در پنج بخش آغاز کرد. امروزه 14 بخش دارای مقاطع لیسانس، کارشناسی ارشد و دکترا است. فارغ‌التحصیلان IUT فرصت‌های بسیار متنوع و خوبی پیدا کرده‌اند و در تغییر سریع محیط اقتصادی و صنعتی نقش اصلی ایفا کرده‌اند. شهرت ملی و بین‌المللی IUT بر اساس کیفیت و متمایز بودن تحقیق و فعالیت علمی دانشکده‌ها و دانشجویان آن است.

دانشگاه گیلان در سال 1974 جهت مشارکت ایران و آلمان غربی تأسیس شد و با ارائه دوره‌های مهندسی و ادبیات، کار خود را آغاز کرد. این دانشگاه اکنون با 9 دانشکده و سه مرکز تحقیقاتی، بزرگ‌ترین دانشگاه در شمال ایران است. در رتبه بندی دانشگاه های ایران، دانشگاه گیلان دارای رتبه 10 الی 12 در بین دانشگاه‌های ایران است و در جهان نیز در جایگاه 801 الی 1000 ام قرار دارد.

دانشکده‌های این دانشگاه، مدارک لیسانس، کارشناسی ارشد و مدرک دکترا را در رشته‌های شامل علوم، مهندسی، کشاورزی، علوم انسانی، تربیت‌بدنی، منابع طبیعی و هنر و معماری ارائه می‌دهند. دانشگاه گیلان با بیش از چهار پردیس در خود دانشگاه، با مساحتی بیش از 2.5 کیلومترمربع، می‌تواند میزبان تقریباً 60 درصد دانشجویان و کارکنان باشد. همچنین در دانشگاه مجموعه‌ای از امکانات در دسترس است: رستوران‌ها، کلینیک پزشکی، بانک، مرکز خرید و مرکز ورزشی که شامل استخر است.

همچنین به دلیل فاصله 30 کیلومتری آن از دریای خزر، دپارتمان مطالعات دریای خزر نیز در آن موجود است. سالی دو بار مجله علوم زیست‌محیطی خزر و یک نشریه رسمی AUCRS (انجمن دانشگاه‌های کشورهای منطقه خزر) نیز منتشر می‌کند.

رشت، شهری که دانشگاه در آن واقع شده است و مرکز استان گیلان است، به به‌عنوان شهر باران در ایران شناخته می‌شود. مناطق وسیعی از استان گیلان کوهستانی و جنگلی است، اما شالیزارهای برنج، دشت‌های ابریشم، رشته‌کوه‌ها و البته دریای خزر نیز وجود دارد. سواحل این استان ایدئال است و این فرصت ایدئال را برای دانشجویان برای شنا، قایقرانی و ورزش‌های آبی ارائه می‌دهد.

در جدول زیر، رتبه‌بندی داخلی دانشگاه‌های ایران را بر اساس تعداد مقاله‌های ارائه شده به ژورنال‌های داخلی که در سایت سیویلیکا ثبت شده است انجام گشته است.