تفاوت های فرهنگی ایران و ترکیه: کارهایی که نباید در ترکیه انجام دهید!

کشور ترکیه بین قسمت‌های غربی آسیا و قسمت شرقی اروپا واقع شده است و شبیه به بسیاری از کشورهای مدرن جهان می‌باشد. با اینکه ترکیه پر از مناظر باورنکردنی، مکان‌های دیدنی تاریخی و غذاهای مشهور جهانی است اما آنچه که این کشور را چنین منحصربفرد کرده است، ترکیبی از تاثیرات فرهنگ شرقی و غربی در نقاط مختلف آن می‌باشد که همین تفاوت‌های فرهنگی مختلفی را نسبت به سایر نقاط دنیا در آن ایجاد کرده است.

این کشور در طول سالیان دور و دراز تحت تاثیر فرهنگ‌ روم باستان، یونان، عثمانی و بیزانس قرار داشته است و جای تعجب نیست که فرهنگ و تاریخ ترکیه تلفیقی از جهان مدرن و زندگی روستایی است. این کشور از سواحل زیبا گرفته تا ویرانه‌های باستانی، از خانه‌های قدیمی گرفته تا آسمان‌های خراش‌ مدرن را در دل خود جای داده است.

همه‌ی این موارد باعث شده است که ترکیه امروزی به عنوان مجموعه‌ای از فرهنگ، هنر و معماری‌‎های متنوع شناخته شود و همین تفاوت‌های زیادی را بین این کشور با دیگر نقاط دنیا رقم زده است. توریست‌ها و مهاجرانی که از جاهای مختلف دنیا به کشور ترکیه سفر می‌کنند، متوحه تفاوت‌های فرهنگی زیادی می‌شوند اما در مورد ما ایرانی‌ها این چنین نیست چرا که وجه اشتراکات زیادی با مردم ترکیه داریم.

اما با این حال بهتر است از باید و نبایدهای سفر به ترکیه نیز آگاه باشید و محتاطانه رفتار کنید.

اصطلاح “فرهنگ” شاید تعریف گسترده‌ای داشته باشد اما به طور ساده آن را می‌توان شامل زبان، اعتقادات، سنت‌ها، غذاهای محلی، رقص محلی، آداب لباس پوشیدن و غذا خوردن، تفکرها و باورها و میزان آزادی دانست. ما در زیر لیستی از کارهایی که به هنگام حضور در ترکیه باید از انجام آن‌ها اجتناب کنید، را برای شما آماده کرده‌ایم. برای اینکه تجربه‌ی شیرینی از سفر ترکیه خود‌ داشته باشید، بهتر است که به این قوانین احترام بگذارید و از آن‌ها پیروی کنید.

آداب بازدید از مساجد

ترکیه با مساجد بسیار زیبا و منحصربفرد خود شناخته شده است و اگر قرار است که از مسجد سلطانیه، سلطان احمد و دیگر مساجد ترکیه دیدن کنید، بهتر است که به اعتقادات آن‌ها بی حرمتی نکنید. هرچند که این اصول برای ما ایرانی‌ها نیز کاملا آشناست و جزو فرهنگ و اعتقادات‌ ما نیز می‌باشد، اما جهت یادآوری بهتر است به آن‌ها اشاره‌ای بکنیم. به هنگام بازدید از مساجد:

• باید دست‌ها و پاها تا مچ و موی سر پوشانده شوند.
• از پوشیدن شلوارک کوتاه، دامن کوتاه و تاپ بدون آستین خودداری کنید.
• در زمان حضور در مساجد آرام صحبت کنید و رفتار محترمانه‌ای داشته باشید.
• قبل از ورود به داخل مسجد، کفش خود را در بیاورید.
• لباس مناسب بپوشید.
• در مسجد با صدای بلند صحبت نکنید و نخندید.
• جلوی شخصی که نماز می‌خواند قدم نزنید.

به یاد داشته باشید که بسیاری از مردم ترکیه حتی در استانبول که شهری بسیار مدرن است، به آداب و رسوم بسیار اهمیت می‌دهند و شما نیز باید احترام بگذارید. در مناطق دیگر از ترکیه مثل قونیه که شهر بسیار مذهبی‌تری است، شاید لازم باشد که بیشتر مراقب رفتار خود باشید. مطمئنا مثل بسیاری از اماکن مذهبی ایران؛ مردم ترکیه نیز عدم توجه به موارد بالا را توهین به آداب و رسوم و عقاید خود تفسیر خواهند کرد و حتی ممکن است از شما بخواهند که آنجا را ترک کنید.

همینطور توجه کنید که روز جمعه زمان مناسبی برای بازدید از مساجد ترکیه نیست چرا که نماز جمعه در بین مردم ترکیه بسیار مهم است و اغلب مردم در آن شرکت می‌کنند.

لباس مناسب برای سفر به ترکیه

استانداردهایی که در مورد نوع پوشش در ترکیه وجود دارد، یکی از گیج‌کننده‌ترین موارد در فرهنگ مردم ترکیه است. چرا که اقوام و ادیان مختلفی در هر دو شکل سنتی و مدرن در ترکیه در کنار هم زندگی می‌کنند و شما به عنوان توریست کاملا متوجه آن خواهید شد. خوشبختانه ترکیه از لحاظ امنیت در سطح بالایی قرار دارد و با توجه به اینکه کشوری توریستی است، هیچ اجباری در مورد نوع پوشش وجود ندارد.

شما می‌توانید با حجاب کامل یا لباس های غیر رسمی راحت نیز در این کشور رفت و امد کنید. البته انتخاب لباس مناسب به این بستگی دارد که از کدام شهر و منطقه ترکیه (حتی کدام بخش از شهر) بازدید خواهید کرد.

به طور کلی با توجه به اینکه بخش اعظمی از مردم ترکیه را مسلمانان تشکیل می‌دهند، در مورد نوع پوشش بهتر است کمی محافظه‌کارانه عمل کنید. برای مثل لباس ساحل فقط باید در ساحل پوشیده شود و چنین پوششی در خیابان‌های ترکیه رفتار توهین آمیزی تلقی می‌شود. از پوشیدن لباس‌های نامناسب مخصوصا در مناطق غیرتوریستی و سنتی ترکیه خودداری کنید.

لباس‌های آستین دار، دامن و تاپ آستین دار برای زنان، پیراهن آستین کوتاه و شلوار برای آقایان رایج‌ترین شکل پوشش مردم ترکیه است اما با این حال بیشتر توریست‌ها با شلوارک و تی شرت در شهرهای ترکیه رفت و امد می‌کنند. چنین پوششی برای راحتی شما مشکلی ندارد اما برای بازدید از مساجد مناسب نیست.

معمولا در سواحل ترکیه شما محدودیت خاصی ندارید اما به هنگام مراجعه به خارج از شهر یا مناطق غیرتوریستی بهتر است لباس پوشیده‌تری به تن کنید. شلوار و پیراهن آستین کوتاه گزینه‌های قابل قبولی برای بیشتر مناطق ترکیه است.

خصوصیات اخلاقی مردم ترکیه

همانطور که در بالا اشاره کردیم تفاوت های فرهنگی ایران و ترکیه آنچنان چشمگیر نیست و تقریبا فرهنگی شبیه هم داریم. مهمان‌نوازی یکی ارکان اصلی فرهنگ مردم ترکیه است. در صورتی که برای نوشیدنی یا خوردنی یا صرف ناهار یا شام دعوت شدید، بهتر است پیشنهاد اول را رد کنید، اگر پیشنهاد آن‌ها دور از تعارف باشد، حداقل دوبار دیگر نیز تکرار خواهد شد و می‌توانید پیشنهاد فرد را در بار سوم قبول کنید.

صله رحم، دورهمی‌های خانوادگی، هدیه دادن و گرفتن و شب‌نشینی‌ نیز از دیگر آداب و رسومی است که در بین مردم ترکیه بسیار محبوب است. البته مهمانی‌های مردم ترکیه با پذیرایی‌های بسیار مفصل همراه بوده و همیشه با انواع غذا و شیرینی متنوع سورپرایز می‌شوید.

اگر شما نیز به منزل دوستان خود در ترکیه دعوت شدید، می‌توانید با هدایایی مثل صنایع دستی، وسایل تزئینی سنتی یا لوکس آن‌ها را خوشحال کنید. به یاد داشته باشید که شما در کشور شخص دیگری هستید ، پس بهتر است به فرهنگ و باور آن‎ها احترام بگذارید.

• اگر به منزل دوستان ترکیه‌ای خود دعوت شدید، همیشه کفش‌های خود را قبل از ورود به خانه دربیاورید.
• در برخورد اولیه با افراد مثل فرهنگ ما ایرانی‌ها می‌توانید دست بدهید و با لبخند پاسخگوی محبت‌شان باشید.
• گذاشتن دست بر روی سینه به معنی تشکر از او و احترام به شخص مقابل است.
• اگر از خلال دندان استفاده کردید، هنگام انجام این کار دهان خود را بپوشانید.
• برخی عبارات یا کلمات مودبانه مانند ،”tesekkür ederim” را به معنی “متشکرم”،”lütfen” به معنی “لطفا”، “evet” به معنی “بله” و “hayir” به معنای “نه” را یاد بگیرید. مطمئنا مردم، ترکی صحبت کردن شما را دوست خواهند داشت.
• ترک‌ها بسیار میهن‌دوست هستند و احترام زیادی به پرچم خود قائل هستند. بنابراین از هر گونه بی احترامی مثل نشستن بر روی پرچم خودداری کنید.
• بی‌خیال بحث در مورد سیاست و فوتبال شوید و در مورد موضوعات ساده‌تر صحبت کنید. چرا که مردم ترکیه بر روی هر دو موضوع حساس هستند.
• توجه داشته باشید که حرکاتی مثل بادگلو و آروغ زدن در رستوران یا کافه حرکتی زشتی به شمار می‌آید.
• همه چیز را در بشقاب خودتان بخورید وگرنه ممکن است باعث آزردگی میزبان شوید.
• هنگام صرف غذا سعی کنید از دست چپ استفاده نکنید، چرا که برخی از مردم ترکیه آن را ناپاک می‌دانند.
• اگر کسی شما برای برای ناهار یا شام دعوت کرد، سعی کنید آن را تلافی کنید.

توجه کنید که سیگار کشیدن در وسایل نقلیه، فرودگاه‌ها، ترمینال‌ها، ایستگاه‌های قطار، ساختمان‌های عمومی، فضاهای بسته مثل بارها، کافه‌ها و رستوران و باشگاه‌ها ممنوع شده است اما احتمالا افراد زیادی را خواهید دید که این قانون را نقض می‌کنند.

سیگار کشیدن نوع سرگرمی موردعلاقه‌ی مردم ترکیه است و حتی در هنگام غذا خوردن نیز امری عادی بین آن‌ها می‌باشد و شما نباید از آن‌ها بخواهید که سیگار خود را خاموش کنند. همینطور بهتر است که شما به قوانین پایبند باشید و در فضاهای ممنوعه سیگار نکشید. همینطور به یاد داشته باشید که مستی بیش از حد در این کشور مجاز نیست.

فرهنگ چانه زدن به هنگام خرید

چانه زدن فقط مختص ما ایرانی‌ها نیست و در ترکیه نیز چانه زنی یک امر بسیار عادی است. پس بدون هیچ نگرانی به هنگام خرید در ترکیه می‌توانید با چانه زدن برای آنچه که می‌خرید آن را به بهترین قیمت دریافت کنید.

مواردی که در بالا اشاره کردیم، جزو فرهنگ مردم ترکیه هستند و جرم محسوب نمی‌شوند و در نتیجه مجازات قانونی ندارند. در کنار تفاوت های فرهنگی ایران و ترکیه برخی قوانین خاص در کشور ترکیه وجود دارند که ممکن است شما ندانسته آن‌ها را نقض کنید. ما در زیر لیستی از قوانین کشور ترکیه که برای توریست‌ها مهم هستند را آورده‌ایم.

• استعمال دخانیات در وسایل نقلیه و اماکن عمومی ممنوع است. در برخی از فضاهای فرهنگی، هنری، ورزشی و تفریحی نیز کشیدن سیگار محدود شده است و فقط در ورودی‌های سینماها، تئاترها، مراکز خرید و رستوران‌ها امکان آن وجود دارد.
• کشور ترکیه قوانین سخت‌گیری در مورد استفاده، نگهداری یا قاچاق مواد مخدر دارد و اگر به هر یک از این جرایم محکوم شوید، باید منتظر مجازات آن از ۴ الی ۲۴ سال زندان و جریمه‌های سنگین باشید. همینطور حمل داروهای ترک اعتیاد مثل متادون توسط گردشگران به داخل کشور ممنوع است.
• نگهداری، فروش و صادرات اشیا عتیقه خلاف قانون است و مجازاتی برابر ۵ الی ۱۲ سال زندان دارد. همینطور جریمه‌های مالی بسیار سنگینی را نیز برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. درست است که برخی از اشیای تاریخی که در بازارهای محلی و مغازه‌های عتیقه‌فروشی خرید و فروش می‌شوند اما صادرات آن‌ها غیرقانونی است. شما باید قبل از خرید کالای عتیقه شرایط قانونی آن را بررسی کنید و سپس اقدام به خرید نمایید.
• در صورت پارک ممنوع، ماشین شما به پارکینگ حمل و مشمول جریمه نقدی خواهید شد.
• اقامت بیش از سه ماه در ترکیه نیازمند اجازه رسمی از مقامات است و اقامت بیش از آن مشمول جریمه و حتی اخراج از ترکیه خواهد شد.
• برای خروج فرش از کشور ترکیه شما نیازمند گواهی خرید هستید.
• توهین به ملت ترکیه یا پرچم ملی جرم است و اگر به هر یک از این جرایم محکوم شوید، بین ۶ ماه الی ۳ سال به زندان محکوم خواهید شد.
• در نزدیکی مناطق و تاسیسات نظامی عکس نگیرید و قبل از عکاسی اجازه بگیرید.
• مصرف مشروبات الکلی در خیابان‌های ترکیه ممنوع است.
• گذرنامه‌های با اعتبار کمتر از ۵ ماه در فرودگاه استانبول با جریمه نقدی روبرو خواهند بود.
• هر گونه فحشا و آسیب اجتماعی در ترکیه ممکن است باعث محکومیت یا حتی اخراج شما از خاک کشور ترکیه شود.
• همیشه پاسپورت خود را در سفر ترکیه به همراه داشته باشید تا در صورت مواجه با ایست بازرسی پلیس بتوانید همکاری کنید و از هر گونه دردسر دور باشید.